قسمت هایی از فرش که در معرض رفت و آمد قرار ندارند یا قسمتی از فرش که در زیر مبل یا میز و صندلی قرار دارد در این مکان ها امکان ایجاد بید خوردگی بیشتر از سایر نقاط است
حشره بید برای تولید مثل و غذای لارو (نوزادان ) خود نیاز به مقدار کمی رطوبت ، الیاف پشمی و محیطی تاریک که هوا در آن ردو بدل نشود دارد . یک جفت بید ممکن است در طول ۱۰-۱۵ روز بیش از ۱۰۰ تخم را در مکان های تاریک فرش جای گذاری کند .
لارو ها برای بزرگ شدن از پروتئین موجود در الیاف فرش تغذیه کرده و خود بعد از مدتی به حشره بالغ تبدیل شده و ۱۰۰ ها تخم را در فرش جای گذاری کنند پس اگر دقت و مراقبت های لازم توسط شما انجام نشود ممکن است در عرض ۱ الی ۲ ماه فقط تارو پود فرش شما باقی بماند نداشتن دانش و آگاهی برای جلوگیری از بید خوردگی ممکن است آسیب های زیان باری را برای فرش دستباف و کالای سرمایه ای شما ایجاد کند
پس در صورتی که فرش دستباف در خانه دارید که در انباری یا ای کم تردد و تاریک نگهداری می کنید سریعا به سراق آن رفته و شرایط کیفی آن را بررسی کنید
بید حشریی که دارای دگر زیستی کامل است و آفت قالی می باشد . تعداد زيادي از فرش هاي نفيسي كه در گذشته بافته شده بودند در اثر اين آفت از بين رفته و نابود شده اند وتنها نامی از آنها باقی مانده است.
خلاصهی مطالب گفته شده در بالا بیان گر ان است که بیدها و نوزادشان از پروتئین موجود در پشم تغذیه می کنند و معمولاً پشم را مورد حمله قرار داده و چله پنبه ای را باقی می گذارند، در میان حشرات مضر و آسیب رسان به فرش می توان بید را خطرناک ترین آنها برشمرد.
بیدها حشراتی هستند که دارای ویژگی های دگردیستی کامل می باشند و اگر از محصولات پشمی مان به خوبی مراقبت نکنیم دچار حمله بیدها می شوند و کالای ما از بین می رود، بیشترین آسیب از بیدها را به دلیل عدم نگهداری صحیح و سهل انگاری در مورد فرش متحمل می شویم.
بررسی عوامل و راه های پیش گیری از بید خوردگی فرش دستباف
۱- انبار کردن و نگهداری غیر اصولی از فرش : راحل برای جلوگیری از بید خوردگی فرش دستباف
ابتدا فرش را به صورت کامل خاک گیری کنید ( قبل از این که فرش دستباف را به انباری یا محلی که رفت آمد در ان کم است منتقل کنید سعی کنید فرش را به قالیشویی داده و از آن ها بخواهید که آن را حتما خاک گیری کنند ) و سپس لابه لای فرش از قرص نفتالین یا شاخه صدر استفاده کنید . برای اطمینان بخشی بیشتر نفتالین را خرد کنید و داخل فرش استفاده کنید .
نفتالين ماده اي جامد است كه به آساني تبخير مي شود . سوخت هايي از قبيل نفت و ذغال سنگ شامل نفتالين مي باشند . نفتالين را قطران سفيد و كافور نيز مي نامند وشكل رايج آن گلوله هاي نفتالين و يا به شكل پولك است . از سوختن و توتون هم نفتالين توليد مي شود نفتالين بوي تندي دارد ولي بويش نامطبوع نيست ، كاربرد تجاري نفتالين در تهيه پلاستيكهاي پلي وينيل كلرايد است عمده ترين مصرف آن براي دفع “بيد ” است .
۲- عدم استفاده از لاستیک یا مشما برای نگهدای در انباری یا مکان های دیگر : راه حل برای جلوگیری از بید خوردگی فرش : برای بسته بندی قالی به جای پلاستیک یا مشما از کاغذ استفاده کرده و فرش را لای کاغذ بپیچید .سپس در مکانی دور از رطوبت ، مواد مضر و محل زندگی قرار دهید ( بدلیل بو و بخار نفتالین )
۳- گاهی اوقات حتی نفتالین یا شاخه صدر هم کاری از پیش نمی برد : راه حل برای جلوگیری از بید خوردگی :استفاده از کاغذ روزنامه ، کلر ، بنزن ، کافور ، فلفل در این موارد توصیه می شود
۴- رفت آمد از روی فرش : راه حل جلوگیری از بید خوردگی : بید خوردگی فقط به رطبت ، حشرات و انبار داری ختم نمی شود فرش های نگهدار شده د منازل که در آن ها تراکم رفت و آمد کم است یا قسمتی از فرش که زیر مبل ،تخت ، میز و … است هم امکان بید خوردگی دارد . بهترین راه حل برای پیشگیری در این مورد زدودن گرد و غبار از میان پرز قالی است که با جاروکشیدن محکم با جاروی دستی یا با مکش بالای جاروی برقی به صورت هفتگی یا ماهانه است
۵- قالی هایی که آویزن هستن همچنین تابلو فرش های دستباف : راه حل برای جلوگیر از بید خوردگی :هر چند وقت یک بار و به صورت منظم پشت و روی قالی را با جاروی برقی به صورت وکیوم و مکش بالا جارو کنید
۶- مشاهده بید و بید خوردگی در فرش : راه حل برای جلوگیر از بید خوردگی : در صورت مشاهده سریعا از محلول های ضد بید خوردگی استفاده کنید و با قالیشویی متخصص در این امر تماس گرفته و درخواست اعزام سرویس کنید
۷- گرد و غبار :راه حل برای جلوگیر از بید خوردگی : اگر ذرات گرد و غبار از میان فرش خارج نشوند هنگام شستشو با آب ترکیب شده و تشکیل لایه‌ای شبیه گل در انتهای پرز فرش می دهند که پس از مدتی پوسیدگی زودرس فرش را سبب می شوند. بنابراین قبل از عمل شستشوی فرش، کاملا خاک فرش را تکانده وغبار آن را خارج کنید.
نکات :
-
هنگام استفاده از بخار مواد ضد بید برای فرشهای نفیس باید احتیاط لازم به عمل آید و دقت شود که قالی ها صاف و پهن شوند و با بخار مواد ضد بید اسپری شوند تا تمام حشرات به کلی نابود گردند.
-
حشره کشها (پیف پاف) برای کشتن حشرات موثر هستند. مخصوصاً اگر به مدت طولانی با استفاده از جارو برقی و مواد ضد بید اضافی استفاده شوند. قیمت این مواد زیاد نبوده و به آسانی در دسترس می‌باشند.
-
منجمد کردن قالی ها در یک یخچال صندوقی به دلیل پایین بودن درجه حرارت تضمین خوبی برای کشته شدن حشرات ندارد.
-
قراردادن و باقی ماندن پرها در قالی به عنوان طعمه به منظور منحرف کردن بیدها کار عاقلانه‌ای نیست و مشکلات بیشتر را سبب می‌شود.
روش سنتی و صنعتی برای از بین بردن بید خوردگی فرش دستباف
در روش سنتی از موادی برای از بین بردن بید خوردگی دستباف استفاده می شود. این مواد باید دارای خصوصیات ویژه ای باشد تا به بافت و رنگ فرش آسیب نزند. از جمله مهم ترین این خصوصیات می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
-
مواد نباید بر روی خواص فیزیکی الیاف فرش تاثیر نامطلوبی داشته باشد.
-
اثر سوئی ازنظر شیمیایی بر روی ثبات رنگ نداشته باشند.
-
از نظر قیمت و اقتصادی مقرون به صرفه باشد.
-
نباید دارای رنگ باشد چراکه بر روی فرش تاثیر گذاشته و آن را رنگی می کند.
-
برای انسان ایجاد حساسیت یا مسمومیت نکند.
برای درمان بید خوردگی فرش دستباف یا از بین بردن بیدهای موجود در فرش دستباف مواد خوب وجود دارد. اولین و قدیمی ترین گزینه موجود که به روش سنتی از دیرباز مورد استفاده قرار می گرفته نفتالین است.
نفتالین موجب ایجاد بخاری سمی می شود که لاروها را به سرعت از بین می برد. البته استفاده از نفتالین برای ترمیم بید خوردگی فرش دستباف معایبی هم دارد. به عنوان مثال، فقط حشرات بید بالغ توسط گاز متصاعد شده از نفتالین از بین می روند و لاروها و تخم ها همچنان باقی می مانند. اما در عین حال نفتالین، روشی ارزان برای از بین بردن بید خوردگی فرش دستباف به شمار می رود..
نحوه بکارگیری نفتالین برای ترمیم بید خوردگی فرش دستباف به این صورت است که ابتدا مقداری پارچه تنظیف یا نخی را برش بزنید. سپس یکی دو تا نفتالین را خرد کرده و لای پارچه قرار دهید. بعد پارچه را تا کرده و لای فرش قرار داده و در نهایت فرش را لول کنید. به این ترتیب غلظت گاز متصاعد شده افزایش پیدا کرده و قدرت نابودی حشرات افزایش می یابد.
